63. Didier Mutel opent een van zijn boeken

Vandaag kwam Didier Mutel vanuit Parijs op bezoek in de KB om voor de Collectie Koopman enkele boeken af te leveren en een geschenk te overhandigen.

Didier Mutel in de Koninklijke Bibliotheek,
19 maart 2015 [Foto: Theo de Nooij]

Een van de eerste boeken die hij maakte ontbrak in de collectie, namelijk een editie van Stefan Zweigs verhaal Amok ou Le fou de Malaisie (1992). Na veel zoeken vond Mutel een exemplaar in zijn voorraad terug. Hij toonde mij dat in december toen ik hem in zijn atelier bezocht. Uit het colofon bleek dat er ook vijf luxe exemplaren waren gedrukt, op ander papier, maar die waren door hem afgekeurd destijds en nooit verspreid. Onlangs vond hij daarvan een exemplaar terug, en wat hij destijds zo verschrikkelijk vond - de inkt dekt niet overal even egaal doordat het dikke papier nogal oneffen is - oordeelde hij nu alleszins acceptabel. Voor de collectie bracht hij daarom een luxe en een gewoon exemplaar mee. Daarmee is de KB de enige bibliotheek met een luxe exemplaar van dit boek.

Beide edities zijn geborgen in een soort in rood en zwart beschilderde lijkwade, vervolgens in een loden omslag en tot slot in een loden cassette, die in 1992 werd verzegeld. De cassette van het luxe exemplaar was intussen open gemaakt, die van de gewone editie niet.

Een nog ongeopend exemplaar van Didier Mutels Amok op mijn werktafel
in de Koninklijke Bibliotheek, 19 maart 2015 [Foto: Theo de Nooij]

Het opensnijden van de loden verzegeling werd door Mutel zelf verricht, nadat ik een van onze fotografen gevraagd had dit vast te leggen. Met een schaar en een krabmesje verbrak de kunstenaar de verbinding tussen de loden zegels en de ijzerdraadjes.

Didier Mutel opent Amok, 
Koninklijke Bibliotheek, 19 maart 2015
[Foto: Theo de Nooij]

Het boek heeft een ongewoon formaat, dat om verschillende redenen gekozen is. Ten eerste is er een relatie met de gebeurtenissen in het verhaal. Aan het einde daarvan wordt uit het ruim van een passagiersschip een doodskist van boord gehesen. Op dat moment werpt een meereizende arts zich op de kist, waarna kist en dokter in het water verdwijnen en niet meer kunnen worden teruggevonden. De kist bevat het lijk van een vrouw die voor een abortie bij de arts was gekomen. Die had de ingreep geweigerd,waarna zij te rade ging bij een plaatselijke genezer - het verhaal speelt in de tropen - en zij stierf onder erbarmelijke omstandigheden. De arts beloofde haar in haar laatste momenten dat hij de doodsoorzaak voor haar man verborgen zou houden - en dit was de manier waarop hij zijn belofte inloste. 

De vorm van het boek en de loden verpakking zinspelen op de plot.

Didier Mutel met Amok, 
Koninklijke Bibliotheek, 19 maart 2015
[Foto: Theo de Nooij]

Maar het formaat van het boek houdt ook verband met de boeken die Mutel ná deze editie maakte en die hij al in voorbereiding had, als eerste de Engelstalige en Franstalige edities van R.L. Stevenson's verhaal The strange case of Dr Jeckyll and Mr Hyde en Le cas étrange du Dr Jekyll et de M. Hyde (1994). Wie de twee edities van dit boek naast elkaar legt, ziet precies het formaat van Amok voor zich.

Didier Mutel en Paul van Capelleveen bekijken Amok, 
Koninklijke Bibliotheek, 19 maart 2015
[Foto: Theo de Nooij]

Didier Mutel schonk de Collectie Koopman zijn eerste echte boek, gedichten van Saint-John Perse met 36 zeefdrukken van Mutel: Oiseaux (1991), een boek dat verticaliteit als thema heeft.

Tot slot legde Didier nog even uit dat de verbroken zegels van de loden cassettes mogelijk krassen zullen maken op de loden omslagen - als het boek terug wordt geschoven in de cassette. Maar dat hoort erbij en zo krijgt elk exemplaar zijn eigen sporen op de omslag, en daarmee zijn eigen identiteit en geschiedenis van beschadigingen.